Η 7η Μπιενάλε της Αθήνας ολοκληρώθηκε με επιτυχία

Ένας πλανήτης, ένας δορυφόρος και ένα αστέρι ευθυγραμμίζονται μαγικά. Μία σπάνια κοσμική σύμπτωση που μεταβάλλει την αντίληψη για το «πραγματικό» λαμβάνει χώρα, καλώντας τους ανθρώπους να μετέχουν σε μία συλλογική τελετουργική διαδικασία στην οποία τα βλέμματα όλων στρέφονται ταυτόχρονα στον ουρανό. Στην έκλειψη το σκοτάδι επικαλύπτει για λίγα λεπτά το φως πυροδοτώντας ανησυχία και φόβο για το άγνωστο έως ότου διαχυθεί η αίσθηση της αλλαγής.

Η Μπιενάλε της Αθήνας, σε συνεργασία με το Onassis Culture, ολοκλήρωσε πριν από λίγες μέρες με επιτυχία τον πλήρη κύκλο της AB7: ECLIPSE, που διήρκησε δύο μήνες σε τρία εμβληματικά κτήρια στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας – το πρώην Εμπορικό Κέντρο Fokas, τα πρώην Δικαστήρια Σανταρόζα στην Πλατεία Δικαιοσύνης και το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά – καθώς και στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Σε επιμέλεια των Omsk Social Club και του Larry Ossei-Mensah, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Poka-Yio, η 7η Μπιενάλε της Αθήνας, υπό τον τίτλο «ECLIPSE» έδωσε μία συμπυκνωμένη εικόνα του κόσμου που ζούμε επιστρατεύοντας μεταμορφωτικές δυνάμεις προκειμένου να μας οδηγήσει πέρα από τη σημερινή εποχή σε ένα πεδίο σκέψης και στοχασμού με ιστορίες που βρίσκονταν διαχρονικά στο περιθώριο και δυνητικούς παράλληλους κόσμους που ακόμα δεν έχουν φανερωθεί.

ECLIPSE: ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΣΥΜΠΑΝ

Στην ECLIPSE, αφηγήσεις από σύγχρονες Μαύρες, κουίρ, μελλοντολογικές και ριζοσπαστικές φωνές συνδιαλέχθηκαν με πρακτικές τελετουργίας, κατασκευής κόσμων και αλληλοσυνδέσεων, παρουσιάζοντας ένα διατοπικό κεφάλαιο σύγχρονης σκέψης με καλλιτεχνικές φωνές που έχουν ιστορικά περιθωριοποιηθεί προασπίζοντας την επανα-διερεύνηση των ταυτοτήτων και τον μετασχηματισμό της ιστορίας. Αντιπροτείνοντας ιδέες όπως η ριζοσπαστική φροντίδα και εναλλακτικές, εικονικές και ρευστές, καταστάσεις μέσω ηχητικών και εμβυθιστικών τεχνικών, η 7η Μπιενάλε της Αθήνας ενορχήστρωσε μία αλλαγή στον τρόπο πρόσληψης της τέχνης, κινητοποιώντας τη φαντασία των θεατών για διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος.

Περισσότεροι από 80 σύγχρονοι καλλιτέχνες και κολεκτίβες από την Βόρεια και Νότια Αμερική, την Καραϊβική, την Αφρική και την Ευρώπη παρουσιάσαν περισσότερα από 400 έργα. Οι manuel arturo abreu, Zebedee Armstrong, as they lay w/ Abdu Ali + Markele Cullins*, Ευγενία Βερελή, Sanford Biggers, Billy Bultheel*, Judy Chicago, Contemporary And, Zuzanna Czebatul, Simon Denny, DETACH (Voltnoi & Quetempo)*, Christoph Draeger, Claude Eigan, Awol Erizku, Doreen Garner, Miles Greenberg, Happy New Tears*, HellFun (Josefin Arnell & Max Göran)*, Jack Hogan & Trakal*, Deborah Joyce Holman & Yara Dulac Gisler*, Klára Hosnedlová*, Satch Hoyt, Hypercomf*, Yinka Ilori*, Astrit Ismaili*, Tomashi Jackson, Huntrezz Janos*, Olalekan Jeyifous*, Εύη Καλογηροπούλου, Samson Kambalu, Λητώ Κάττου*, KAYA (Kerstin Braetsch & Debo Eilers), Navine G. Khan-Dossos*, Nuri Koerfer, Ndayé Kouagou*, Αριστείδης Λάππας, Kris Lemsalu & Kyp Malone*, Marissa Malik & Yeshe Bahamon-Beesley*, Rodney McMillian, Steve McQueen, Ana Mendieta, Moor Mother*, Zanele Muholi, Πέτρος Μώρης, Nascent*, Αλέξανδρος Ντούρας, Kayode Ojo, Omsk Social Club*, Zohra Opoku, Βασίλης Παπαγεωργίου*, Νεκτάριος Παππάς*, Ebony G. Patterson, Primitive Art*, Γιώργος Πρίνος, Kameelah Janan Rasheed, Andrew Roberts, Victoria Santa Cruz, Jacolby Satterwhite, Βαλίνια Σβορώνου*, Jonas Schoeneberg*, Paul Mpagi Sepuya, Έρικα Σκούρτη, Jakob Kudsk Steensen, Juana Subercaseaux, Taka Taka*, Ayesha Tan-Jones*, Φίλιππος Τελεστώ, The Critics Company, the Mycological Twist*, Hank Willis Thomas, Ίρις Τουλιάτου*, Tourmaline, Suzanne Treister, Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης, Wu Tsang, Cajsa von Zeipel*, Julian Weber και YESSi PERSE* έδωσαν μορφή στο όραμα της ECLIPSE, οι 32 από τους οποίους παρουσίασαν νέες παραγωγές σε ανάθεση της Μπιενάλε της Αθήνας (τις νέες παραγωγές υποδηλώνει ο αστερίσκος).

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο End Credits (2012-σε εξέλιξη) του βραβευμένου με Όσκαρ σκηνοθέτη των ταινιών Shame και 12 Years a Slave και νικητή του Turner Prize, Steve McQueen, μια συμπαραγωγή του Onassis Culture που παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στο πλαίσιο της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας. Με αφορμή το έργο του στην AB7: ECLIPSE, ο Steve McQueen πραγματοποίησε μία αποκλειστική ψηφιακή συζήτηση για την τέχνη της ανάσυρσης του συλλογικού τραύματος και των περιθωριοποιημένων ιστοριών της ανθρωπότητας.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ & ΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ

Στην 7η Μπιενάλε της Αθήνας πραγματοποιήθηκαν πάνω από 40 ζωντανές δράσεις, τόσο στους εκθεσιακούς χώρους όσο και στον ψηφιακό: Performances, live video gaming, board game nights, open mics, προβολές, performative lectures, ομιλίες κ.ά. ενέτειναν την εμβύθιση στα καλειδοσκοπικά μέλλοντα και ενεργοποιήσαν τη διερεύνηση εναλλακτικών τρόπων συνύπαρξης στο εδώ και τώρα.

Παράλληλα, μία σειρά από δημιουργικές συνεργασίες διαμόρφωσαν ένα πρόγραμμα παράλληλων δράσεων. Το Cinema ECLIPSEd, μία σειρά από ταινίες του 27ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας Νύχτες Πρεμιέρας, το New Infinity Athens, μια παραγωγή του Onassis Culture σε συνδιοργάνωση με το Ίδρυμα Ευγενίδου και με την υποστήριξη του Berliner Festspiele, το Cinobo Film Club της ECLIPSE, μια συλλογή δέκα ταινιών που συνομιλούν με τη θεματική της έκθεσης, τον pop-up χώρο στη βιτρίνα του KAKTOS BOOKSHOP στο ισόγειο του Μεγάρου Σλήμαν-Μελά με ένα από τα έργα από το workshop του Yinka Ilori, καθώς και το Bios.ECLIPSE, ένα pop-up open-air πρότζεκτ στην αυλή των πρώην Δικαστηρίων Σανταρόζα και τον ακάλυπτο του Μεγάρου Σλήμαν-Μελά που φιλοξένησε μια καινούργια γενιά καλλιτεχνών και DJs από την Ελλάδα και το εξωτερικό σε επιμέλεια του Bios.

Ο ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ: ΕΝΑΣ ΠΟΛΥΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

Ο κατάλογος της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας παρουσιάζει έναν κόσμο ανάμεσα στο σκοτάδι και το φως. Το πρώτο μέρος της έκδοσης, ως ένα άλλο ημερολόγιο, αποτυπώνει σκέψεις, ανασύρει μνήμες και κατασκευάζει νέες πραγματικότητες. Από τα δοκίμια μέχρι τις συνταγές και από τα ποιήματα μέχρι τα ηχοτοπία, τα Ημερολόγια της ECLIPSE ξεδιπλώνουν ένα πολυαισθητηριακό σύμπαν, σαν τον κόσμο της έκθεσης. Στο δεύτερο μέρος, η επιμελητική ομάδα εμβαθύνει στην πρακτική των συμμετεχόντων καλλιτεχνών και των έργων που παρουσιάζουν στην AB7, διαμορφώνοντας έναν οδηγό για την εμπειρία της ECLIPSE.

Στον κατάλογο της AB7: ECLIPSE γράφουν οι Jackie Abhulimen, Georges Bataille, Walter Benjamin, Franco Berardi, Ευγενία Βερελή, CAConrad, Leonora Carrington, Eddie Chambers, Francesca Gavin, Happy New Tears, Deborah Joyce Holman, Banu Khapil, Francesca Lisette, Mum Social Club, Νέγρος του Μοριά, Thomas Oberender, Omsk Social Club, Larry Ossei-Mensah, Poka-Yio, Primitive Art, Nat Raha, Βαλίνια Σβορώνου, Έρικα Σκούρτη, Κωστής Σταφυλάκης, Ayesha Tan Jones, the Mycological Twist, Julian Weber, Simone Weil και παρουσιάζουν τα soniECLIPSE, τα ηχοτοπία των πανσελήνων, οι Ayshel/Waiting Room, Devika, Entropia Records, GRΞTA/Waiting Room, Ioannis & Foukodian Rhythms, Γεωργία Καρύδη, K.atou, MMMΔ, Ιωσήφ Μουζακίτης/ATH Kids, Olenxaa (Carina Obukhova), Grace Ow, Sugahspank!, Teranga Beat, Noff Weezy.

ΟΙ ΕΚΘΕΣΙΑΚΟΙ ΧΩΡΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΣΕ ΕΝΑ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΜΕΛΛΟΝ

Οι εκθεσιακοί χώροι στους οποίους έλαβε χώρα η AB7: ECLIPSE, το πρώην Εμπορικό Κέντρο Fokas, τα πρώην Δικαστήρια Σανταρόζα στην Πλατεία Δικαιοσύνης και το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, αλλά και ο ψηφιακός χώρος, λειτουργώντας ως αντανάκλαση διαφορετικών ιστορικών και πολιτισμικών πτυχών και περιόδων αλλά και ως σύμβολα μιας ενδεχόμενης μετα-εποχής, ενίσχυσαν την αίσθηση ρευστότητας και εναλλαγών που ενυπάρχει σήμερα αλλά και τη μετάβαση των επισκεπτών από το παρελθόν στο μέλλον.

Στενά συνδεδεμένοι με τη θεματική της ECLIPSE, οι τομές φωτός που διαπερνούσαν τις προσόψεις και των τριών κτηρίων όπου έλαβε χώρα η AB7, όπως σχεδιάστηκαν από την IFI, προετοίμαζαν τους επισκέπτες για την εμπειρία που θα επακολουθούσε πριν την είσοδό τους στην έκθεση. Ως αναπόσπαστο μέρος της αφήγησης, οι εκθεσιακοί χώροι ήταν σε διαρκή συνομιλία με τα έργα, καλώντας τους επισκέπτες να αποτελέσουν και οι ίδιοι μέρος της εμπειρίας, επιλέγοντας να πλοηγηθούν στην ιστορία της ECLIPSE ξεκινώντας είτε από το κεφάλαιο της ανόδου είτε της καθόδου.

Ο ΑΝΤΙΛΑΛΟΣ ΤΗΣ ECLIPSE: ΑΠΟ ΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΣΤΟΝ ΤΥΠΟ

Σχεδόν 40.000 επισκέπτες μετείχαν στην εμπειρία της ECLΙPSE στους εμβληματικούς, γειτονικούς μεταξύ τους, εκθεσιακούς χώρους στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, το πρώην Εμπορικό Κέντρο Fokas, τα πρώην Δικαστήρια Σανταρόζα και το Μέγαρο Σλήμαν-Μελά, στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, όπου παρουσιάστηκε το έργο του Steve McQueen, αλλά και εκεί όπου έλαβαν χώρα μερικές από τις ζωντανές δράσεις, τόσο στον δημόσιο χώρο της Πλατείας Δικαιοσύνης όσο και της διαδικτυακής σφαίρας.

Η εμπειρία της ECLIPSE, ωστόσο, υπερβαίνει τον χώρο, καθώς επεκτείνεται πέρα από αυτόν. Ο αντίλαλος που δημιουργείται, κάθε συζήτηση που υπάρχει και διεξάγεται εντός και εκτός των χώρων της Μπιενάλε, γίνεται μέρος της αφήγησης. Το σύμπαν της ECLIPSE ήταν σε διαστολή και κοινωνοί του έγιναν στον ψηφιακό χώρο εκατοντάδες χιλιάδες άτομα: από το Facebook και το Instagram μέχρι το TikTok, περισσότεροι από 2.500 επισκέπτες μετέφεραν στα κοινωνικά δίκτυα της Μπιενάλε της Αθήνας την πρπσωπική εμπειρία τους από την AB7: ECLIPSE, αναδεικνύοντας μία ολόκληρη κοινότητα ανθρώπων που έστρεψαν το βλέμμα στην έκλειψη.

Παράλληλα, για ακόμα μία διοργάνωση, η Μπιενάλε της Αθήνας αποτέλεσε σημείο ενδιαφέροντος του εγχώριου και διεθνή Τύπου. Η προφητεία του Greek Reporter τον Σεπτέμβρη, «ο διεθνής Τύπος στην Αθήνα για την Μπιενάλε», επιβεβαιώθηκε από το δημοσίευμα του Elephant Art που συμπεριέλαβε την AB7 στα «συναρπαστικά γεγονότα τέχνης που δεν θα θέλεις να χάσεις» και επισφραγίστηκε τον Νοέμβριο από το Frieze που χαρακτήρισε την ECLIPSE «μία από τις εκθέσεις για την οποία μιλάει όλη η Ευρώπη», αλλά και το ArtForum σύμφωνα με το οποίο το έργο των The Critics Company που παρουσιάστηκε στην AB7 ήταν ένα από τα highlights του 2021.

Μερικά από τα πιο σημαντικά μέσα του διεθνή πολιτιστικού Τύπου έγραψαν για την 7η Μπιενάλε της Αθήνας, συνομίλησαν με την επιμελητική ομάδα και ανέδειξαν σημεία και έργα της, μεταξύ των οποίων το Flash Art, Artnet, Monopol, Ocula, Art Review, Sleek Magazine, Port Magazine, Kolta, Spike Art, Daily Art Magazine, Exibart, BMW Art Guide, Art Map, αλλά και τα εγχώρια ΜΜΕ ανέδειξαν τις ποικίλες πτυχές, τα πρόσωπα και τη σημασία της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας, συμπεριλαμβανομένων των EuroNews, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Καθημερινή, LiFO, Αθηνόραμα, Εφημερίδα των Συντακτών, Τα Νέα, Αυγή, Αθήνα 9.84, in, news247, Documento, VICE, CultureNow, The Art Newspaper Greece, OZON, Beaute, Antivirus, Monopoli, eλCulture, Provocateur, Flix, in2life.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Η 7η Μπιενάλε της Αθήνας δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς την ομάδα, τους συνεργάτες και τους υποστηρικτές της. Θέλουμε λοιπόν να ευχαριστήσουμε κατ’ αρχήν τους Omsk Social Club και τον Larry Ossei-Mensah, τους επιμελητές της AB7, που έδωσαν μορφή στο όραμα της ECLIPSE, καθώς και τους καλλιτέχνες που μας εμπιστεύθηκαν όλους αυτούς τους μήνες.

Ευχαριστούμε επίσης θερμά τις γκαλερί, τις συλλογές και τα στούντιο των καλλιτεχνών για την υποστήριξη και τη συνολική συνεργασία μας: Nir Altman Gallery, Μόναχο, hunt astner, Πράγα, Allouche Benias Gallery, Camus Collection, christian berst, Marianne Boesky Gallery, Νέα Υόρκη και Άσπεν, Galerie Isabella Bortolozzi, Βερολίνο, Galerie Buchholz, Βερολίνο/Κολωνία/Νέα Υόρκη, Anežka Chalupová, Chapter NY, Νέα Υόρκη, Company Gallery, Jeffrey Deitch, Λος Άντζελες, Simon Denny Studio, DOCUMENT Gallery, Σικάγο, Marian Goodman Gallery, Mariane Ibrahim Gallery, JTT, Nέα Υόρκη, Annely Juda Fine Art London, Kraupa-Tuskany Zeidler, Βερολίνο, Galerie Lelong & Co., Νέα Υόρκη και Παρίσι, Lokal 30, Βαρσοβία, Kate MacGarry, Λονδίνο, Martos Gallery, Νέα Υόρκη, Monique Meloche Gallery, Σικάγο, MARUANI MERCIER Gallery, Βέλγιο, Mitchell-Innes & Nash, Νέα Υόρκη, National Gallery Singapore, Night Gallery, Λος Άντζελες, NOME Gallery, Odin Teatret, P.P.O.W. Gallery Νέα Υόρκη, R + S COLLECTION, Salon 94, Νέα Υόρκη, Deborah Schamoni Galerie, Jack Shainman Gallery, Paul Mpagi Sepuya Studio, Jessica Silverman, Σαν Φρανσίσκο, Stevenson Gallery, Jakob Kudsk Steensen Studio, Martin Subercaseaux Sommerhoff Collection, T293, Ρώμη, Temnikova and Kasela Gallery, The Breeder Athens, The Estate of Ana Mendieta Collection, LLC, Thomas Dane Gallery, Λονδίνο, Hank Willis Thomas Studio, TRANSFER Gallery, Vielmetter Λος Άντζελες, Gallerie Lars Friedrich, Βερολίνο, καθώς και τους υποστηρικτές μας: Prohelvetia, Mondriaan Fund, ifa, Goethe Institut Athen, Υπουργείο Πολιτισμού της Τσεχίας, Flanders State of the Art, Beowulf.

Θερμές ευχαριστίες στους θεσμικούς υποστηρικτές που μας παραχώρησαν τα εμβληματικά αυτά κτήρια στην καρδιά της Αθήνας: το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και τον e-ΕΦΚΑ για την παραχώρηση του πρώην πολυκαταστήματος Fokas και του Μεγάρου Σλήμαν-Μελά, καθώς και το Υπουργείο Δικαιοσύνης και το ΤΑΧΔΙΚ για την παραχώρησητου του κτηρίου των πρώην Δικαστηρίων Σανταρόζα και της Πλατείας Δικαιοσύνης. Ευχαριστούμε επίσης θερμά το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού που είχε υπό την αιγίδα του την 7η Μπιενάλε της Αθήνας και τον Δήμο Αθηνών για την υποστήριξη και τη συνεχή συνεργασία μας καθ’ όλη τη διάρκεια προετοιμασίας και διεξαγωγής της έκθεσης. Το συνολικό έργο της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας δεν θα μπορούσε ποτέ να υπάρξει αν η Περιφέρεια Αττικής δεν μας είχε υποστηρίξει μέσω του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος Αττική ΕΣΠΑ 2014-2020.

Ευχαριστούμε επίσης τους χορηγούς μας: την Aegean, Επίσημο Χορηγό Αερομεταφορών, την Akular, Χορηγό Εμπειρίας, τους χορηγούς φιλοξενίας, New Hotel, Athenaeum InterContinental, Perianth, St. George, Athens Plaza, Radisson Blu, Polis Grand Hotel, Selina, Achilleas Hotel, Arion Athens Hotel και Pallas Athena, τους υποστηρικτές μας NetSmart, Χαρτιά Περράκης και Isomat, καθώς και τους διεθνείς και εγχώριους χορηγούς επικοινωνίας: Mousse, Texte Zur Kunst, Flash Art, Spike Art, C&, Selections, ΕΡΤ, Καθημερινή, Εφημερίδα των Συντακτών, LiFO, KOSMOS, Στο Κόκκινο, Αθήνα 9.84, Pepper 96.6, Nostos 100.6, Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, news 24.7, VICE, Popaganda, CultureNow, Monopoli, Ozon, deBop, Archisearch, Σχεδία, Antivirus, Ladylike, Join Radio, City Contact, Athens Walking Tours.

Τέλος, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους στενούς συνεργάτες μας, το Ίδρυμα Ωνάση, για την αμέριστη υποστήριξη, καθοδήγηση και δημιουργική συμβολή του. Η στενή συνεργασία με το σύνολο της ομάδας του Onassis Culture ήταν ανεκτίμητη σε όλη την πορεία της προετοιμασίας και διεξαγωγής της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας.

Κλείνοντας, η ευγνωμοσύνη μας πηγαίνει στην ομάδα, τους δεκάδες συνεργάτες και εθελοντές της 7ης Μπιενάλε της Αθήνας που έφερε εις πέρας με δημιουργικότητα και αφοσίωση ένα τόσο απαιτητικό έργο ενάντια σε όλες τις παραδοξότητες της συγκυρίας που βιώνουμε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο.

Το ραντεβού της μεγάλης γιορτής σύγχρονου πολιτισμού, η Μπιενάλε της Αθήνας, ανανεώνεται για το 2023. Τα νεότερα σχετικά με τη θεματική και την επιμελητική ομάδα της 8ης Μπιενάλε της Αθήνας θα ανακοινωθούν σύντομα.